Bellende Bolle 1
Wie kent hem niet, de bellende Bolle? Nee? Nou, dat was vroeger een melkwagen die door Duitse dorpen en steden reed.
Daar ging je met je kannetje naar toe. Achter aan de wagen was een glanzend koperen pomp met een venstertje dat een halve liter aangaf. Zesmaal met de handel heen en weer en je had drie liter volvette melk, zo van de koe in je kannetje. Waar die naam Bolle vandaan komt? Wie denkt aan een simpele keuterboer uit het boerenland van Niederthalgau heeft het mis. De heer Bolle werd in 1832 geboren als zesde kind van een hout- en steenhandelaar. Hij bezocht een Gymnasium in Brandenburg an der Havel, maar leren lag hem niet. In 1848 trok hij als metselaarsgezel naar Berlijn, trouwde daar en begon een bouwbedrijf.
Met een erfenis en een lening kocht hij een stuk grond en bouwde daar huurhuisjes op waar dringend behoefte aan was. Het kapitaal stroomde binnen. In 1870 liet hij een ijsfabriek bouwen. Daarmee koelde hij ook zijn nieuwe handel in zeevis. Voorts opende hij nog een conserven fabriek, een bomenschool en een fruitplantage. Hij kocht dertig koeien om zijn bomen te bemesten en pas daarmee kwam de melk!
In 1879 ontstond “Bolles Melkfabriek” of babytheek of ook wel zijn koeienbrouwerij. Hij kocht centrifuges, melkwagens en handbellen en startte in 1881 Meierei Bolle. Nu reden overal in dorpen en steden melkwagens van Bolle. Met de handbel werden klanten gelokt, de bellende Bolle...
De heer Bolle sleet zijn oude dag tot 1910 in een villa op Alt-Moabit terwijl zijn zonen Andreas en Johannes de zaken voortzetten. Uiteindelijk betrok het bedrijf in 1910 van boeren tot 200km in de omtrek extra melk voor zijn meer dan 250 melkwagens. De zogenaamde Bolle-jongens werkten zes dagen per week 10 uur of meer. Er is zelfs een wrange uitdrukking: zich amuseren als een Bolle-jongen.
Melkwagons
Het hele distributienetwerk werd aangestuurd met speciale melkwagons op het spoor. Het waren platte wagons met een viertal melktanks op spoorwieltjes. Bij de fabriek reed men die dwars op de wagon. Bij stations werden ze op paarden wagens overgezet, direct klaar voor distributie. In een later stadium werden deze wagons ook gebruikt voor het transport van andere goederen zoals oliën en vetten (kokosvet). Het was de oervorm van containervervoer.
In Bellende Bolle 2 laat ik zien hoe je deze wagen maakt opZ. Het is wel een klusje voor gevorderden.